Jouw gedrag als rapportcijfer
Over twee jaar krijgt íedere Chinees een Social Credit Score van de overheid. Hoe voorbeeldiger je je gedraagt, hoe hoger je score. Hoe gaat dat?
Het is 2021. Jij bent Sui, 25 jaar en woont in Beijing. Net als voor 1,4 miljard andere Chinezen, is voor jou de Social Credit Score verplicht. Hieronder zie je hoe je week eruitziet. Speel het spel en houd je score in de gaten.
07:00 uur, maandag
Je hebt een afspraak, pakt je telefoon en checkt je score: 600. Een prima gemiddelde, want 300 is het laagst, hoger dan 900 kan niet.
Wat doe je?
Je hebt haast en het stoplicht staat op rood. Er komt geen verkeer aan.
Pilots
Op dit moment test China in meerdere regio’s de Social Credit Score. Je krijgt minpunten als je je niet aan de regels houdt, bonuspunten als je iets goeds doet, zoals doneren aan goede doelen.
Een paar bedrijven werken aan soortgelijke systemen. Het bekendste: Sesame Credit van Alibaba, dat is een van de grootste bedrijven van China.
13:00 uur, dinsdag
Lunchtijd: je checkt je social media.
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Wat is Sesame Credit?
Tot voor kort betaalden veel Chinezen alles cash. Van noodles tot een auto. Er was namelijk geen manier om te controleren of iemand betrouwbaar was.
Nu betaalt iedereen met de apps van Alibaba en maken ze gebruik van Sesame Credit. Die functie geeft mensen een score op basis van hun financiële betrouwbaarheid.
21:00 uur, dinsdag
Je solliciteert naar een veelbelovende functie bij een klein bedrijf. Wat doe je daarna?
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Hoe berekent Alibaba de Sesame Credit score?
Alibaba verstrekt leningen, is de grootste online marktplaats van het land en het beheert bijna al het Chinese betaalverkeer. En je betaalt dus bijna alles via diensten van Alibaba. Je kan er bijna niet omheen. Kortom: het bedrijf weet wat bijna alle Chinezen kopen.
Al die gegevens worden verzameld en gecombineerd. Dat bepaalt jouw score.
16.00 uur, woensdag
Je krijgt een mail over jouw sollicitatie.
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Alibaba weet alles
Alibaba verzorgt niet alleen betaalverkeer, hun apps registreren ook waar je bent. En bovendien heeft het bedrijf kopieën van je belangrijkste documenten, zoals je paspoort en diploma’s. Die gebruik je om je te kunnen aanmelden voor hun diensten.
Alibaba gebruikt sinds kort gezichtsherkenningssoftware. Zo herkennen ze je op camerabeelden in winkels. Handig: zo kun je betalen met een glimlach, zelfs als je je telefoon bent vergeten.
10.00 uur, donderdag
Tijd om je score te boosten. Jouw huidige score is te laag.
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Wat betekent een lage score?
Met een hoge sociale score krijg je privileges. Je hoeft geen borg te betalen als je een auto of fiets huurt, kunt reserveren bij exclusieve restaurants en businessclass reizen met de trein.
De overheid wil nog verder gaan en ervoor zorgen dat je je lage score écht voelt. Sta je op hun zwarte lijst, dan krijg je geen visum meer en mag je niet meer met het OV reizen. Als klap op de vuurpijl worden je naam en foto getoond op billboards.
11.00 uur, donderdag
Je wil met vriendinnen ergens wat gaan lunchen. Je belt naar een restaurant om te reserveren.
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Wanneer wordt het systeem werkelijkheid?
Er is een verschil tussen Sesame Credit en het plan van de overheid. Sesame Credit is vrijwillig, maar vanaf 2020 wordt het systeem van de overheid verplicht.
08.00 uur, vrijdag
Je hebt je verslapen. Je eet snel wat en rent het huis uit. Op weg naar de trein.
Vul eerst de vragen hierboven in. De uitkomst daarvan bepaalt het wat jij te zien krijgt.
Hoe gaat het systeem eruit zien?
Hoe het sociale systeem van de overheid er precies uit gaat zien, is nog niet duidelijk. Sommige regeringsleiders willen alle gegevens van burgers gebruiken voor de score, dus ook de gegevens die Alibaba over je heeft. Maar die gegevens deelt het bedrijf nog niet.
De overheid weet ook zonder Alibaba veel van je. Ook zij hebben in de grote steden camera’s hangen met gezichtsherkenning. Maar al die data combineren voor je score, dat ziet niet iedereen zitten.
Tegenstanders vinden het systeem niet haalbaar en denken dat burgers het niet gaan pikken als dit wordt ingevoerd. Hoe het eruit komt te zien, is dus afwachten.
Eindscore
Jouw score is gemiddeld. Je kunt genieten van snel internet, de apps van Alibaba gebruiken. Je hoeft geen borg te betalen of in lange rijen te staan. En de overheid laat jou je gang gaan.
Benieuwd wat de uitslag is als je andere keuzes had gemaakt?
Dit verhaal is een samenwerking met Nieuwsuur. Check hun reportage hier.