Het jaar van ‘code rood’

voor de mensheid

Klimaatjaar 2021 in cijfers

2021 was het jaar waarin de Verenigde Naties concludeerden dat het 'code rood voor de mensheid' is en waarin extreem nog extremer lijkt te worden.

En dat betekent hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel, en zeer verontrustend weer.

Bijvoorbeeld in Canada. Tijdens een hittegolf in juni bereikt het kwik in het dorpje Lytton een voor onmogelijk gehouden 49,6 graden. De gevolgen zijn catastrofaal: een bosbrand legt het hele dorp in de as.

voor de brand

na de brand

september 2019

juli 2021

Main Street

verwoeste gebouwen

verbrand bos

Wetenschappers trekken de conclusie dat zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering deze extreme hittegolf vrijwel onmogelijk zou zijn geweest.

2021 is niet het warmste jaar ooit, maar wel het zevende jaar op rij waarin de gemiddelde temperatuur op aarde meer dan 1 graad hoger ligt dan vóór het industriële tijdperk.

Temperatuurstijging

afwijking t.o.v. 1850-1900

1,8°C

Parijs-maximum: 1,5°C

1,6

1,4

1,2

jan-sep.

1

0,8

temperatuur

sinds 2016:

elk jaar minimaal 1°C

opwarming

0,6

0,4

0,2

0

2000

2005

2010

2015

2020

Die opwarming is waarschijnlijk ook de oorzaak van de extreme regenval deze zomer in West-Europa. In Duitsland en België kost het noodweer tientallen levens. In Limburg is de schade enorm.

Ook bosbranden komen steeds vaker voor. Van Algerije tot de Verenigde Staten en van Turkije tot Brazilië, met enorme gevolgen. Want de koolstof opgeslagen in bomen komt vrij bij verbranding, met meer uitstoot van broeikasgassen als gevolg en weer meer opwarming. Dat leidt tot weer meer bosbranden: een neergaande spiraal.

Dit jaar zorgden bosbranden voor omgerekend een extra 6450 Megaton CO2 in de atmosfeer.

Nederland

138 Mt CO2

2600

6450

Mt CO2

Mt CO2

bosbranden

Europese Unie

uitstoot 2021

uitstoot 2020

Dat is ongeveer evenveel als de EU in 2,5 jaar uitstoot.

Door corona daalde de CO2-uitstoot in 2020, na jaren van stijging. Maar na de grootste daling ooit, zien we dit jaar de grootste stíjging ooit.

We pompten in 2021 met z'n allen ruim 36 Gigaton CO2 in de atmosfeer. Daarmee zit de wereld alweer bijna op de uitstoot van vóór de pandemie.

40

36,4 Gt

2021

2020

corona-

crisis

CO2-uitstoot

30

wereldwijde uitstoot in Gt

2008

financiële

crisis

28

26

24

22

20

18

1990

2000

2010

2020

Van een groen herstel na corona is daarom geen sprake. De vraag naar kolen daalde in 2020 met zo'n 5 procent. Dit jaar maken kolen een comeback en stijgt de vraag 6 procent.

Kolenconsumptie

stijging

+6%

8000

Mt

6000

4000

projectie

2000

0

2000

2021

Dat geldt niet voor de hele wereld: in onder andere de Verenigde Staten en de EU daalt de vraag. Maar die daling valt in het niet bij het verbruik in China.

China

4000

Mt

3000

VS

EU

overig

India

overig Azië

2000

1000

0

2000

2021

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

Die vraag blijft toenemen, is de verwachting. En zo is de wereld hard op weg om in 2022 ruim 8 miljard ton kolen te verbranden, een record.

Hernieuwbare energie

Toch groeit ook de vraag naar hernieuwbare energie. Windmolens en zonnepanelen zorgen dit jaar wereldwijd voor een record aan nieuw geïnstalleerde capaciteit.

+290

wereldwijde capaciteit

MW

3000

2000

1000

0

2011

2021

Maar om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken, moet het tempo waarin er nieuwe zonne- en windparken bijkomen, verdubbelen.

Zolang de verbranding van kolen, olie en gas doorgaat, blijft de CO2-concentratie in de atmosfeer toenemen.

Dit meetstation op Hawaï meet die concentratie al decennia.

mei 2021

419

CO2-concentratie

CO2-deeltjes per miljoen

400

380

360

340

320

300

280

1960

1980

2000

2020

Eerder dit jaar registreert het meetstation een record van 419 deeltjes per miljoen. De laatste keer dat de CO2-concentratie zo hoog was, was 23 miljoen jaar geleden.

In augustus kwam het VN-klimaatpanel IPCC met het zoveelste zorgelijke rapport en in het najaar kwamen wereldleiders bijeen om afspraken te maken. Volgens sommigen waren dat de maximaal haalbare afspraken, volgens anderen is het veel te weinig. Een radicale breuk met de status quo zit er voorlopig niet in.

Thwaites-Gletsjer

Het jaar eindigt zoals het begon, met meer onheilspellende berichten. Op Antarctica zien satellieten steeds meer scheuren in deze 45 kilometer lange ijsplaat.

20km

Onderzoekers verwachten dat de ijsplaat door klimaatverandering al binnen vijf jaar uiteen zal spatten, als een autoruit met net een barstje te veel. De plaat zal dan niet langer als natuurlijke dam fungeren voor de achtergelegen Thwaites-Gletsjer.

Thwaites-

Gletsjer

Zuidpool

ANTARCTICA

500 km

NL op

schaal

Een stuk landijs zo groot als Groot-Brittannië zal dan ook versneld smelten. Veel is nog onzeker, maar de vrees is dat de zeespiegel hierdoor tientallen centimeters zal stijgen. Dat kan nog eeuwen duren, maar zorgelijk noemen experts het wel.

Bronnen: Met Office, Google Earth, EEA, National Statistics, Global Carbon Project, IEA, Our World In Data, NOAA Manau Loa Observatory, British Antarctic Survey, American Geophysical Union

Redactie: Marijn Duintjer Tebbens

Graphics: Lars Boogaard

Het jaar van

‘code rood’ voor

de mensheid

Klimaatjaar 2021 in cijfers

2021 was het jaar waarin de Verenigde Naties concludeerden dat het 'code rood voor de mensheid' is en waarin extreem nog extremer lijkt te worden. En dat betekent hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel, en zeer verontrustend weer.

Bijvoorbeeld in Canada. Tijdens een hittegolf in juni bereikt het kwik in het dorpje Lytton een voor onmogelijk gehouden 49,6 graden. De gevolgen zijn catastrofaal: een bosbrand legt het hele dorp in de as.

Voor de brand

september 2019

Main Street

Na de brand

juli 2021

verwoeste gebouwen

verbrand bos

Wetenschappers trekken de conclusie dat zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering deze extreme hittegolf vrijwel onmogelijk zou zijn geweest.

2021 is niet het warmste jaar ooit, maar wel het zevende jaar op rij waarin de gemiddelde temperatuur op aarde meer dan 1 graad hoger ligt dan vóór het industriële tijdperk.

Temperatuurstijging

afwijking t.o.v. 1850-1900

1,8°C

Parijs-maximum: 1,5°C

1,6

1,4

1,2

*

1

0,8

sinds 2016:

minimaal 1°C

opwarming

temperatuur

0,6

0,4

0,2

* jan-sep.

0

2000

2005

2010

2015

2020

Die opwarming is waarschijnlijk ook de oorzaak van de extreme regenval deze zomer in West-Europa. In Duitsland en België kost het noodweer tientallen levens. In Limburg is de schade enorm.

Ook bosbranden komen steeds vaker voor. Van Algerije tot de Verenigde Staten en van Turkije tot Brazilië, met enorme gevolgen. Want de koolstof opgeslagen in bomen komt vrij bij verbranding, met meer uitstoot van broeikasgassen als gevolg en weer meer opwarming. Dat leidt tot weer meer bosbranden: een neergaande spiraal.

Dit jaar zorgden bosbranden voor omgerekend een extra 6450 Megaton CO2 in de atmosfeer.

Nederland

6450

138 Mt CO2

Mt CO2

2600

Mt CO2

bosbranden

uitstoot 2021

Europese Unie

uitstoot 2020

Dat is ongeveer evenveel als de EU in 2,5 jaar uitstoot.

Door corona daalde de CO2-uitstoot in 2020, na jaren van stijging. Maar na de grootste daling ooit, zien we dit jaar de grootste stíjging ooit.

CO2-uitstoot

wereldwijde uitstoot in Gt

40

2021

38

36

34

2020

32

corona-

crisis

30

2008

financiële

crisis

28

26

24

22

20

1990

2000

2010

2020

Van een groen herstel na corona is daarom geen sprake. De vraag naar kolen daalde in 2020 met zo'n 5 procent. Dit jaar maken kolen een comeback en stijgt de vraag 6 procent.

Kolenconsumptie

stijging

+6%

8000

Mt

6000

4000

projectie

2000

0

2000

2021

Dat geldt niet voor de hele wereld: in onder andere de Verenigde Staten en de EU daalt de vraag. Maar die daling valt in het niet bij het verbruik in China.

Kolenconsumptie per regio

China

India

overig Azië

4000

Mt

3000

2000

1000

0

2000

2021

‘00

‘21

‘00

‘21

VS

EU

overig

2000

1000

0

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

Die vraag blijft toenemen, is de verwachting. En zo is de wereld hard op weg om in 2022 ruim 8 miljard ton kolen te verbranden, een record.

Toch groeit ook de vraag naar hernieuwbare energie. Windmolens en zonnepanelen zorgen dit jaar wereldwijd voor een record aan nieuw geïnstalleerde capaciteit.

Hernieuwbare energie

+290

wereldwijde capaciteit

MW

3000

2000

1000

0

2011

2021

Maar om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken, moet het tempo waarin er nieuwe zonne- en windparken bijkomen, verdubbelen.

Zolang de verbranding van kolen, olie en gas doorgaat, blijft de CO2-concentratie in de atmosfeer toenemen.

Dit meetstation op Hawaï meet die concentratie al decennia.

mei 2021

419

CO2-concentratie

CO2-deeltjes

per miljoen

400

380

360

340

320

300

280

1960

1980

2000

2020

Eerder dit jaar registreert het meetstation een record van 419 deeltjes per miljoen. De laatste keer dat de CO2-concentratie zo hoog was, was 23 miljoen jaar geleden.

In augustus kwam het VN-klimaatpanel IPCC met het zoveelste zorgelijke rapport en in het najaar kwamen wereldleiders bijeen om afspraken te maken. Volgens sommigen waren dat de maximaal haalbare afspraken, volgens anderen is het veel te weinig. Een radicale breuk met de status quo zit er voorlopig niet in.

Het jaar eindigt zoals het begon, met meer onheilspellende berichten. Op Antarctica zien satellieten steeds meer scheuren in deze 45 kilometer lange ijsplaat.

Thwaites-Gletsjer

20km

Onderzoekers verwachten dat de ijsplaat door klimaatverandering al binnen vijf jaar uiteen zal spatten, als een autoruit met net een barstje te veel. De plaat zal dan niet langer als natuurlijke dam fungeren voor de achtergelegen Thwaites-Gletsjer.

Thwaites-

Gletsjer

Zuidpool

ANTARCTICA

500 km

NL op

schaal

Een stuk landijs zo groot als Groot-Brittannië zal dan ook versneld smelten. Veel is nog onzeker, maar de vrees is dat de zeespiegel hierdoor tientallen centimeters zal stijgen. Dat kan nog eeuwen duren, maar zorgelijk noemen experts het wel.

Bronnen: Met Office, Google Earth, EEA, National Statistics, Global Carbon Project, IEA, Our World In Data, NOAA Manau Loa Observatory, British Antarctic Survey, American Geophysical Union

Redactie: Marijn Duintjer Tebbens

Graphics: Lars Boogaard

Het jaar van ‘code rood’

voor de mensheid

Klimaatjaar 2021 in cijfers

2021 was het jaar waarin de Verenigde Naties concludeerden dat het 'code rood voor de mensheid' is en waarin extreem nog extremer lijkt te worden. En dat betekent hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel, en zeer verontrustend weer.

Bijvoorbeeld in Canada. Tijdens een hittegolf in juni bereikt het kwik in het dorpje Lytton een voor onmogelijk gehouden 49,6 graden. De gevolgen zijn catastrofaal: een bosbrand legt het hele dorp in de as.

Voor de brand

september 2019

Main Street

Na de brand

juli 2021

verwoeste gebouwen

verbrand bos

Wetenschappers trekken de conclusie dat zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering deze extreme hittegolf vrijwel onmogelijk zou zijn geweest.

2021 is niet het warmste jaar ooit, maar wel het zevende jaar op rij waarin de gemiddelde temperatuur op aarde meer dan 1 graad hoger ligt dan vóór het industriële tijdperk.

Temperatuurstijging

afwijking t.o.v. 1850-1900

1,8°C

Parijs-maximum: 1,5°C

1,6

1,4

1,2

*

1

0,8

sinds 2016:

elk jaar minimaal 1°C

opwarming

temperatuur

0,6

0,4

0,2

* = jan-sep.

0

2000

2005

2010

2015

2020

Die opwarming is waarschijnlijk ook de oorzaak van de extreme regenval deze zomer in West-Europa. In Duitsland en België kost het noodweer tientallen levens. In Limburg is de schade enorm.

Ook bosbranden komen steeds vaker voor. Van Algerije tot de Verenigde Staten en van Turkije tot Brazilië, met enorme gevolgen. Want de koolstof opgeslagen in bomen komt vrij bij verbranding, met meer uitstoot van broeikasgassen als gevolg en weer meer opwarming. Dat leidt tot weer meer bosbranden: een neergaande spiraal.

Dit jaar zorgden bosbranden voor omgerekend een extra 6450 Megaton CO2 in de atmosfeer.

Nederland

138 Mt CO2

6450

2600

Mt CO2

Mt CO2

bosbranden

Europese Unie

uitstoot 2021

uitstoot 2020

Dat is ongeveer evenveel als de EU in 2,5 jaar uitstoot.

Door corona daalde de CO2-uitstoot in 2020, na jaren van stijging. Maar na de grootste daling ooit, zien we dit jaar de grootste stíjging ooit.

CO2-uitstoot

wereldwijde uitstoot in Gt

40

2021

38

36

34

2020

32

corona-

crisis

30

2008

financiële

crisis

28

26

24

22

20

18

1990

2000

2010

2020

Van een groen herstel na corona is daarom geen sprake. De vraag naar kolen daalde in 2020 met zo'n 5 procent. Dit jaar maken kolen een comeback en stijgt de vraag 6 procent.

Kolenconsumptie

stijging

+6%

8000

Mt

6000

4000

projectie

2000

0

2000

2021

Dat geldt niet voor de hele wereld: in onder andere de Verenigde Staten en de EU daalt de vraag. Maar die daling valt in het niet bij het verbruik in China.

Kolenconsumptie per regio

China

India

overig Azië

4000

Mt

3000

2000

1000

0

2000

2021

‘00

‘21

‘00

‘21

VS

EU

overig

2000

1000

0

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

Die vraag blijft toenemen, is de verwachting. En zo is de wereld hard op weg om in 2022 ruim 8 miljard ton kolen te verbranden, een record.

Toch groeit ook de vraag naar hernieuwbare energie. Windmolens en zonnepanelen zorgen dit jaar wereldwijd voor een record aan nieuw geïnstalleerde capaciteit.

Hernieuwbare energie

+290

wereldwijde capaciteit

MW

3000

2000

1000

0

2011

2021

Maar om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken, moet het tempo waarin er nieuwe zonne- en windparken bijkomen, verdubbelen.

Zolang de verbranding van kolen, olie en gas doorgaat, blijft de CO2-concentratie in de atmosfeer toenemen.

Dit meetstation op Hawaï meet die concentratie al decennia.

mei 2021

419

CO2-concentratie

CO2-deeltjes

per miljoen

400

360

340

320

300

280

1960

1980

2000

2020

Eerder dit jaar registreert het meetstation een record van 419 deeltjes per miljoen. De laatste keer dat de CO2-concentratie zo hoog was, was 23 miljoen jaar geleden.

In augustus kwam het VN-klimaatpanel IPCC met het zoveelste zorgelijke rapport en in het najaar kwamen wereldleiders bijeen om afspraken te maken. Volgens sommigen waren dat de maximaal haalbare afspraken, volgens anderen is het veel te weinig. Een radicale breuk met de status quo zit er voorlopig niet in.

Het jaar eindigt zoals het begon, met meer onheilspellende berichten. Op Antarctica zien satellieten steeds meer scheuren in deze 45 kilometer lange ijsplaat.

Thwaites-Gletsjer

20km

Onderzoekers verwachten dat de ijsplaat door klimaatverandering al binnen vijf jaar uiteen zal spatten, als een autoruit met net een barstje te veel. De plaat zal dan niet langer als natuurlijke dam fungeren voor de achtergelegen Thwaites-Gletsjer.

Thwaites-

Gletsjer

Zuidpool

ANTARCTICA

500 km

NL op

schaal

Een stuk landijs zo groot als Groot-Brittannië zal dan ook versneld smelten. Veel is nog onzeker, maar de vrees is dat de zeespiegel hierdoor tientallen centimeters zal stijgen. Dat kan nog eeuwen duren, maar zorgelijk noemen experts het wel.

Bronnen: Met Office, Google Earth, EEA, National Statistics, Global Carbon Project, IEA, Our World In Data, NOAA Manau Loa Observatory, British Antarctic Survey, American Geophysical Union

Redactie: Marijn Duintjer Tebbens

Graphics: Lars Boogaard

Het jaar van ‘code rood’

voor de mensheid

Klimaatjaar 2021 in cijfers

2021 was het jaar waarin de Verenigde Naties concludeerden dat het 'code rood voor de mensheid' is en waarin extreem nog extremer lijkt te worden.

En dat betekent hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel, en zeer verontrustend weer.

Bijvoorbeeld in Canada. Tijdens een hittegolf in juni bereikt het kwik in het dorpje Lytton een voor onmogelijk gehouden 49,6 graden. De gevolgen zijn catastrofaal: een bosbrand legt het hele dorp in de as.

voor de brand

na de brand

september 2019

juli 2021

Main Street

verbrand bos

verwoeste gebouwen

Wetenschappers trekken de conclusie dat zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering deze extreme hittegolf vrijwel onmogelijk zou zijn geweest.

2021 is niet het warmste jaar ooit, maar wel het zevende jaar op rij waarin de gemiddelde temperatuur op aarde meer dan 1 graad hoger ligt dan vóór het industriële tijdperk.

Temperatuurstijging

afwijking t.o.v. 1850-1900

1,8°C

Parijs-maximum: 1,5°C

1,6

1,4

1,2

jan-sep.

1

0,8

sinds 2016:

elk jaar minimaal 1°C

opwarming

temperatuur

0,6

0,4

0,2

0

2000

2005

2010

2015

2020

Die opwarming is waarschijnlijk ook de oorzaak van de extreme regenval deze zomer in West-Europa. In Duitsland en België kost het noodweer tientallen levens. In Limburg is de schade enorm.

Ook bosbranden komen steeds vaker voor. Van Algerije tot de Verenigde Staten en van Turkije tot Brazilië, met enorme gevolgen. Want de koolstof opgeslagen in bomen komt vrij bij verbranding, met meer uitstoot van broeikasgassen als gevolg en weer meer opwarming. Dat leidt tot weer meer bosbranden: een neergaande spiraal.

Dit jaar zorgden bosbranden voor omgerekend een extra 6450 Megaton CO2 in de atmosfeer.

Nederland

138 Mt CO2

2600

6450

Mt CO2

Mt CO2

bosbranden

Europese Unie

uitstoot 2021

uitstoot 2020

Dat is ongeveer evenveel als de EU in 2,5 jaar uitstoot.

Door corona daalde de CO2-uitstoot in 2020, na jaren van stijging. Maar na de grootste daling ooit, zien we dit jaar de grootste stíjging ooit.

40

36,4 Gt

2021

We pompten in 2021 met z'n allen ruim 36 Gigaton CO2 in de atmosfeer. Daarmee zit de wereld alweer bijna op de uitstoot van vóór de pandemie.

2020

corona-

crisis

CO2-uitstoot

30

2008

wereldwijde uitstoot in Gt

financiële

crisis

28

26

24

22

20

18

1990

1995

2000

2005

2010

2015

2020

Van een groen herstel na corona is daarom geen sprake. De vraag naar kolen daalde in 2020 met zo'n 5 procent. Dit jaar maken kolen een comeback en stijgt de vraag 6 procent.

Kolenconsumptie

stijging

+6%

8000

Mt

6000

4000

projectie

2000

0

2000

2021

Dat geldt niet voor de hele wereld: in onder andere de Verenigde Staten en de EU daalt de vraag. Maar die daling valt in het niet bij het verbruik in China.

China

4000

Mt

3000

VS

EU

overig

India

overig Azië

2000

1000

0

2000

2021

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

‘00

‘21

Die vraag blijft toenemen, is de verwachting. En zo is de wereld hard op weg om in 2022 ruim 8 miljard ton kolen te verbranden, een record.

Hernieuwbare energie

+290

wereldwijde capaciteit

Toch groeit ook de vraag naar hernieuwbare energie. Windmolens en zonnepanelen zorgen dit jaar wereldwijd voor een record aan nieuw geïnstalleerde capaciteit.

MW

3000

2000

Maar om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken, moet het tempo waarin er nieuwe zonne- en windparken bijkomen, verdubbelen.

1000

0

2011

2021

Zolang de verbranding van kolen, olie en gas doorgaat, blijft de CO2-concentratie in de atmosfeer toenemen.

Dit meetstation op Hawaï meet die concentratie al decennia.

400

CO2-concentratie

CO2-deeltjes per miljoen

360

419

340

320

mei 2021

419 CO2-deeltjes

per miljoen

300

280

1960

1980

2000

2020

Eerder dit jaar registreert het meetstation een record van 419 deeltjes per miljoen. De laatste keer dat de CO2-concentratie zo hoog was, was 23 miljoen jaar geleden.

In augustus kwam het VN-klimaatpanel IPCC met het zoveelste zorgelijke rapport en in het najaar kwamen wereldleiders bijeen om afspraken te maken. Volgens sommigen waren dat de maximaal haalbare afspraken, volgens anderen is het veel te weinig. Een radicale breuk met de status quo zit er voorlopig niet in.

Het jaar eindigt zoals het begon, met meer onheilspellende berichten. Op Antarctica zien satellieten steeds meer scheuren in deze 45 kilometer lange ijsplaat.

Thwaites-

Gletsjer

20km

Onderzoekers verwachten dat de ijsplaat door klimaatverandering al binnen vijf jaar uiteen zal spatten, als een autoruit met net een barstje te veel.

Thwaites-

Gletsjer

De plaat zal dan niet langer als natuurlijke dam fungeren voor de achtergelegen Thwaites-Gletsjer. Een stuk landijs zo groot als Groot-Brittannië zal dan ook versneld smelten.

Zuidpool

ANTARCTICA

NL op

schaal

500 km

Veel is nog onzeker, maar de vrees is dat de zeespiegel hierdoor tientallen centimeters zal stijgen. Dat kan nog eeuwen duren, maar zorgelijk noemen experts het wel.

Bronnen: Met Office, Google Earth, EEA, National Statistics, Global Carbon Project, IEA, Our World In Data, NOAA Manau Loa Observatory, British Antarctic Survey, American Geophysical Union

Redactie: Marijn Duintjer Tebbens

Graphics: Lars Boogaard

Nieuwsuur